اصلاح روش DRASTIC در ارزیابی آسیب‌پذیری آب‏های زیرزمینی با استفاده از دو روش تحلیل حساسیت تک‌پارامتری SPSA و روش فرایند تحلیل سلسله‌مراتبی AHP

ارزیابی آسیب‏پذیری آب‏های زیرزمینی تأثیری کلیدی در حفاظت و بهره‏برداری صحیح از این منابع استراتژیک دارد. روش‏های گوناگونی برای ارزیابی آسیب‏پذیری پیشنهاد شده است که متداول‌ترین آن مدل DRASTIC است. عبارت DRASTIC مخفف هفت پارامتر کنترل‌کنندۀ آلودگی در سیستم هیدروژئولوژیکی است. مشکل اصلی این روش ثابت‌بودن میزان رتبه و وزن پارامترهای به‌کاررفته در این مدل است. هدف اصلی پژوهش حاضر اصلاح وزن‏های اولیۀ مدل با دو روش تحلیل حساسیت تک‏پارامتری SPSA و روش تحلیل سلسله‌مراتبی AHP و در نهایت تولید نقشه با استفاده از قابلیت‏های محیط نرم‏افزار ArcGIS طبق شرایط منطقۀ مطالعاتی است. دشت یاسوج واقع در جنوب غربی ایران به عنوان منطقۀ مطالعاتی انتخاب شد. با استفاده از شاخص غلظت نیترات 24 حلقه چاه واقع در محدودۀ مطالعاتی و محاسبۀ ضریب همبستگی پیرسون، درجه و میزان ارتباط خطی بین نتایج روش‏ها با واقعیت موجود در منطقه، محاسبه شد. روش SPSA با تخصیص وزن مؤثر هر پارامتر ورودی در هر پلیگون و مقایسۀ آن با وزن تئوریک اختصاص‌یافته توسط مدل، بیشترین همبستگی را با نمونه‏های نیترات منطقه نشان داد. همچنین، در روش AHP بر پایۀ قضاوت کارشناسی، برای هفت پارامتر موجود در مدل براساس اهمیت و کارکردی که در تعیین آسیب‏پذیری آبخوان داشتند، نسبت‏های جدیدی به کار گرفته شد و نتایج نسبت به مدل DRASTIC پایه بهبود یافت. نقشه‏های به‌دست‌آمده از تعیین آسیب‏پذیری پس از اجرا در نهایت می‏تواند با بررسی منابع آلاینده در سطح زمین برای تعیین حریم کیفی و ارزیابی خطر آلودگی منابع آب زیرزمینی استفاده شود.